بازیهای شهر کرمان

اشکست بازی

در بازی اشکست بازی سیرجان بازیکنان دو استات یا رهبر انتخاب میکنند که و به دو گروه تقسیم میشوند.

بعد لباسهایشان را درآورده و بعد پاچه های شلوار خودرا بالا میزنند؛بعد زمین بازی را به دو قسمت لرد و تو تقسیم میکنند.گروهی که در قسمت "لرد " زمین بازی میکنند یعنی در خارج از زمین بازی هستند و گروهی که در قسمت " تو " بازی میکنند یعنی در داخل زمین بازی میکنند.

آن‌زمان افراد خارج سعى مى‌کنند افرادى را که داخل هستند بگيرند و داخلى‌ها هم متقابلاً سعى در دستگيرکردن افراد گروه مقابل دارند. هريک از افراد دو گروه که بسوزند از بازى بيرون مى‌روند. بازى را ادامه مى‌دهند تا زمانى‌که همه افراد يک گروه کنار گذاشته شده باشند (کشته شوند) که درنتيجه گروه مقابل برنده خواهد بود.

ترش بازی

در بازی ترش بازی بازیکنان به دودسته 5 نفری یا بیشتر شرکت میکنندبرای شروع بازی قرعه کشی میکنند که به این صورت است یک سنگ را برداشته و یک طرف آن را خشک کرده و یک طرف آن خیس است و سنگ را به سمت بالا پرتاب میکند و هر کدوم از گروه هایک طرف سنگ را انتخاب کرده و به این ترتیب قرعه کشی انجام میشود.

گروهی که بازی را شروع میکند سرگروه در یک گروه در یک نقطه معین جمع نموده و با یک چوب دایره ای روی زمین به دور آنها رسم می کند و آنها در این محدوده سر یکدیگر را به گریبان می گیرند و اطراف خود را نگاه نمی کنند.

رئیس سرگروه مقابل با یک دستمال چشم های سرگروه رقیب را می بندد و به گروه خود دستور می دهد که پراکنده شوند. به محض اینکه اعضای گروه مخفی شدند سرگروه چشم های سرگروه دیگر را باز می کند و به اتفاق همدیگر سعی در پیدا کردن اعضاء گروه مخفی شده می کنند .

سرگروه سعی می کند که این فرد را منحرف سازد و او را از گروه خود دور می نماید. در همین موقع است که افراد گروه مقابل که قبلا مخفی شده اند از جایگاه های خود درآمده و به حالت تهاجمی به گروهی که در نقطه معین جمع شده اند، حمله میکنند. در این زمان همه افرادی که داخل دایره محدود شده اند فریاد برمی آوردند «برس به دادم کچلا رختن(ریختند) به دورم ».

سرگروه فورا خود را می رساند و به دور آنها می چرخد و دستش را روی سرگروه حریف می چرخاند و می گوید «ترش، ترش» و با این الفاظ حمله را دفع می نماید. مگر اینکه یکی از افراد مهاجم بتواند یکی از اعضای داخل دایره را با پا بزند که حق زدن با دست را ندارد و درصورت موفقیت گروه بازنده می شود و جای خود را به گروه دیگر می دهد.

ترنه بازی

اول بازیکنان قاپ می اندازند تا شاه و وزیر و دزد مشخص بشه.

بعد دزد به فرمان شاه مشخص شده مجازات میشود.مجازات احتمال دارد تعداد مشخصی ترنای آتشی یا آبی و همچنین سبیل مال آتشی و یا آبی باشد.

چوب بازی

چوب بازی در مجالس عروسی و جشن اجرا میشود که ابزار این بازی یک عدد چوب بلند به طول 2 یا 3 متر است و یک چوب کوتاه نازک ،شیپور و تبل میباشد.بازی به این صورت است که؛ طبل و شیپور نواخته می شود و دو بازیکن به میدان می آیند. یکی چوب بلند و دیگری چوب کوتاه را در دست می گیرد. برای گرم شدن مدتی حرکات نمایشی انجام می دهند .

پس از آن بازیکنی که چوب بلند در دست دارد آن را در زمین فرو می کند و دیگری سعی می کند با چوب کوتاه خود به پای او بزند و بازیکن مقابل طبعا جاخالی می کند. هرگاه چوب به پای بازیکن بخورد، بازیکنی که چوب را زده، چوب بلند را تصاحب می کند و با آن به بازی ادامه می دهد، درغیراین صورت بازی به همان شکل ادامه می یابد. این بازی گاه رنگ خشونت به خود می گیرد ولی آنچه مورد تشویق حضار قرار می گیرد، بیشتر حرکات زیبای طرفین است نه عملیات خشن آنها .

چوگو

در بازی چوگو یا چوب و توپ دو گروه که که حداقل شش نفره هستند اجرا میشود.

وسایل مورد نیاز برای بازی چند عدد توپ پشمی و چوب گردی به قطر 5 سانتی متر و طول 1 متر دارد .از هر گروه دو نفر به عنوان سالار یا سر دسته انتخاب میشوند و شروع به یارگیری میکنند.

سپس به روش «برانداختن» مشخص می کنند کدام گروه باید آغاز کننده بازی باشد. گروه برنده، توپ را دراختیار می گیرد و گروه بازنده در داخل زمین جای می گیرد. از گروه بازنده یک نفر به نقطه ای شروع بازی که گروه برنده از آنجا توپ را پرتاپ می کند، می رود تا توپ را به زننده توپ پاس دهد.

بازیکن گروه برنده که چوب در دست دارد، باید توپی را که بازیکن گروه بازنده به او پاس داده است، با چوب بزند و بازیکنان گروه پایین تلاش می کنند بدون آنکه توپ به زمین برخورد کند آن را در هوا بگیرند . اگر موفق شوند جای دوگروه عوض می شود .

بازیکنی که توپ را با چوب زده است باید بلافاصله با حالت دویدن خود را به «دک» برساند و برگردد. در این فاصله افراد گروه پایین که توپ را به دست آورده اند، سعی می کنند او را بزنند که اگر موفق شوند جای دو گروه عوض می شود. ولی اگر گروه بازنده نتواند دونده را بزند، نوبت به یک نفر دیگر از اعضای همان گروه می رسد که توپ را با چوب بزند .

خاله رورو

این داستان به خاله رورو شهرت دارد.

زنی که باردار میباشد و فرزندی در راه دارد واین داستان به این کونه نمایش داده میشود:

خاله: نونونوهل مهلو، شيرين‌پلو، عاروس نو، چن ماهه دارى خاله چرا نمى‌زائي؟

و پاسخ‌ها کم و بيش شبيه روايت‌هاى ديگر است. در پايان نمايش کسى که نقش زن را بازى مى‌کند مى‌خواند :

' ى دخترا عاروس مَشين بد درديه اى ياروا دومات بشين خوب کاريه .'

سپس پارچه‌اى را که زير پيراهن خود پنهان کرده بيرون مى‌آورد و مى‌خواند :

بچه نبود باد بود

تخم على داد بود

بچه نبود رخش بود

تخم خدابخش بود .

بازی خرسک

در این بازی خرسک اول قرعه کشی میکنند و یکی را انتخاب میکنند و بعد دست اورا به پاهای آن میبنددند؛و بقیه او را با ترنا میزنند،بازيکن بايد در همان وضعيت سعى میکند دامن يا ترناى يکى از آنها را بگيرد که در اين صورت دست و پاى او را باز مى‌کنند و کسى که دامن يا ترنايش گرفته شده به‌جاى او قرار مى‌گيرد و به‌همين ترتيب بازى را ادامه مى‌دهند.

شتر سواری

در مراسم عروسی و جشنها مسابقه ایی به نام شتر سواری اجرا میشود ، از محل شروع مسابقه حرکت میکنند و با تمام سرعت به محل پایان مسابقه حرکت میکنند.در مسابقه اصلی مسافتی که باید طی شود، معمولا کمتر از ۵ کیلومتر نیست. این مسابقه در مقابل تماشاگران زیادی اجرا میشود

طناب کشی

بازی طناب کشی در کرمان به این گونه است که بازیکنان دو سرگروه یا سردسته انتخاب میکنند و سرگروه ها یارهای خود را انتخاب میکنند و روی زمین خط میکشند که مرز بین دو گروه انتخاب میشود و بازیکنان پشت سر دسته خود صف میبندند و کمر نفر جلوی خود را با حلقه کردن میگیرند زمانی که بازی شروع میشود هردسته شروع مکند تا بتواند دسته مقابل را به زمین خود بکشد هر گروه موفق شود سردسته گروه مقابل را از مرز به طرف زمین خود بکشد، برنده است. اگر در این کشاکش دست بازیکنی از کمر بازیکن جلویی باز شود، آن دسته باخته است و باید به دسته برنده کولی دهد.

قایم موشک

بازی که در سراسر ایران بازی میشود و در کرمان این بازی به نام «قایم موشک» بازی می شود.

یکی از بازیکنان سر می گذارد (چشمان خود را می بندد) و بقیه در جایی پنهان می شوند. بعد از پنهان شدن بازیکن، «سرگذار» فریاد می زند؛«بر î س» و پس از آن به دنبال پیدا کردن بازیکنان می رود. اگر او بتواند کسی را پیدا کرده و دستگیر کند، بازیکن گرفتار شده باید سر بگذارد. بازی به همین ترتیب ادامه می یابد .

گرگم به هوا

در بازی گرگم به هوا بازیکنان یک نفر را به عنوان گرگ از بین خود انتخاب میکنند و خود روى پله و يا هرجاى بلند ديگرى مى‌ايستند.

گرگ در کمين است تا هنگامى که بازيکنان جاى خود را عوض مى‌کنند، به يکى از آنها دست بزند، که در اين‌صورت آن بازيکن گرگ مى‌شود و جاى گرگ قبلى را مى‌گيرد و بازى را دوباره ادامه مى‌دهند.

ماچلوس

در این بازی بازیکنان به دو گروه تقسیم میشوند که یک گروه دور دایره ایی که با آب یا هرچیز دیگه ایی روی زمین کشیده اند می استند و گروه دیگر در وسط دایره قرار میگیرند که گروهی که دایره وار نشسته اند یکی از آنها گرک میشود و پای خود را بلند کرده و به صورت «لی لی» دنبال افراد وسط دایره می دود،گرگ دستش را به هر کدام از آنها بزند، آن بازیکن سوخته و کنار می رود وقتی همه سوختند، دو گروه جای خود را با هم عوض می کنند. این بازی را به صورت دونفره هم می توان انجام اجرا کرد.