پوشش مردم اصفهان

حدود 300 سال پیش درشهر تاریخی اصفهان لباس محلی و اصلی این منطقه لباس نخی سفید یا شیری رنگ بوده است که دست بافت بود. لباس اصلی زنان اصفهان یک دامن مخمل قرمز کوتاه رنگ پرچین و پیراهن های شیری رنگ گلدوزی شده ، دختران جوان شلوارهای نخی سفید و زنان مسن تر شلوارهای مشکی برتن میکردند.و یک چارقد شیری رنگ که آن هم گلدوزی داشت برای حجاب سر میکردند.

لباس مردان اصفهان یک شلوار مشکی گشاد و پیراهن سفید دو دکمه با آستین های گشاد و یک جلیقه کوتاه با یک کلاه نمدی ودر زمستان مردان یک قبای بلند ساده روی لباس بر تن میکردند و یک شال دور کمر خود میبستندلباس های اهالی روستای تاریخی ابیانه :

لباس زنان ابیانه

لباس خاصی برتن داشتند که شامل پیراهن،شلیته ،یل،روسری،چادرشب،سربند،جوراب و پاپوش یا گیوه پیراهنهایشان گشاد است وتا بالای زانو قد داردیقه گرد که یک چاک 10سانتی پایین تر از دورکمر دارد که کنار این چاک را با انواع نوار و یراق طراحی و تزیین میکنند پای دامن پیراهن را با سوزن دوزی تزیین میکنند دکه معمولا به رنگ آبی یا عنابی بوده است

شلیته

شلیته بانوان ابیانه گشاد و قد آن تا وسط ساق پا می‌رسد. شلیته در دور کمر لیفه‌ای بوده و با بند یا کِش، جمع می‌شود و چون حالتی شبیه به شلوار دارد، در نتیجه این بانوان شلوار بلند به پا نمی‌کنند. از آنجا که این لباس بسیار چیندار است ، در تهیه آن از 7 الی 8 متر پارچه استفاده می‌شود. جنس شلیته از متقال یا کرباس رنگ شده یا پارچه‌های نخی گل‌دار می‌باشد که در قسمت وسط قد و پای دامن آن دو یا چند ردیف نواردوزی یا یراق‌دوزی انجام می‌شود.

یل

یل بانوان کتی راسته که بلندی آن حدوداً تا روی ران‌ها میرسد. یل در زیر بغل دارای چاک است و آستین‌های آن تا مچ دست می‌رسد. یقه آن چهارگوش (خِشتی) بوده و دور تا دور آن دو ردیف نواردوزی دارد. در گذشته یل از پارچه تافته تهیه می‌شد اما امروزه از انواع پارچه‌ها به ویژه پارچه‌های ترمه استفاده می‌شود.

روسری

روسری (چارقد) بانوان ابیانه پارچه‌ای مربع شکل است که آن را از قطر تا زده و به صورت سه‌گوش روی سر قرار میدهند.

سربند

سربند زنان از پارچه کلاغی مشکی که آن را از قسمت جلوی سر و بر روی پیشانی تا پشت سر به صورت حلقه‌ای برده و گره می‌زنند. استفاده از سربند برای این است که روسری بر روی سر استوار بماند.

عرقچین

عرقچین کلاهی شببیه کاسه است که اغلب رنگ آن قرمز بوده و زیر چارقد بر روی سر قرار می‌گیرد به گونه‌ای که مقداری از آن از زیر چارقد نمایان باشد.برای استفاده از عرقچین در مراسم عروسی، آن را با نقره و دیگر زینت‌آلات تزئین می‌کنند.

چادرشب

:بانوان ابیانه در مواقعی از چادرشب استفاده می‌کنند که عبارت است از پارچه‌ ابریشمی شطرنجی و چهارگوش به ابعاد 2×2 متر که آن را از قطر تا زده و به صورت سه‌گوش به دور کمر می‌‌بندند یا روی سر می‌اندازند. چادرشب معمولاً توسط خود بانوان ابیانه بافته و تهیه می‌شود. این پارچه که در زبان محلی با نام «کجی»نامیده می‌شود، در میان دختران جوان به رنگ زرد و در میان زنان مسن به رنگ قرمز استفاده میشود.

جوراب

بانوان ابیانه جورابهایشان که از جنس پنبه بوده است را خودشان میبافند

پاپوش

پاپوش زنان ابیانه در مواقع گرم سال، گیوه و در زمستان کفشی به نام چموش است.در هوای سرد زمستانی علاو ه بر این لباس‌ها بر روی پیراهن، پوششی به نام آرخالق یا نیم‌تنه که از پارچه مخملی تهیه شده استفاده می‌شود که با نام کرتی شناخته می‌شود.نکته مهم در پوشاک ابیانه، استفاده از رنگ‌های روشن و برگرفته از طبیعت رنگارنگ منطقه می‌باشد. در ابیانه زنان سیاه نمی‌پوشند، حتی در مراسم عزاداری نیز با لباس‌های رنگی محلی حاضر میشوند.

لباس اصلی مردان ابیانه:

پیراهن:

: مردان ابیانه از پیراهن‌های مختلفی بنا به گرمی وسردی هوا استفاده می‌کنند.

تمون

شلوار مردان به رنگ مشکی و دارای دو پاچه گشاد است که در قسمت پایین آن بر اساس مجرد یا متاهل بودن شخص استفاده‌کننده، با نخ مشکی تزئیناتی دوخته می‌شود (در صورت مجرد بودن گلدوزی‌هایی به شکل لوزی و در صورت متاهل بودن به صورت خط‌هایی صاف به دور پاچه‌ها دوخته می‌شود.در گذشته شلوار مردان از پارچه‌ای به نام دبیت دوخته می‌شد و امروزه نیز شلوار بعضی از مردان سالخورده از این نوع پارچه می‌باشد اما در حال حاضر بیشتر از یک نوع پارچه پلاستیکی استفاده می‌شود.

قبا

قبا یک روپوش که شبیه به پالتو است که از پارچه‌های رنگی دوخته می‌شود و دو طرف آن دارای چاک است.الخولق (ارخالق): ارخالق پوششی است که بیشتر مردانی که از لحاظ اجتماعی در طبقات بالاتری قرار داشتند آن را می‌پوشیدند. دلیل استفاده از این پوشش در این است که قبا در حالت بهتری بر روی بدن قرار می‌گیرد.جلیقه، شال کمر و گیوه نیز از دیگر بخش‌های تشکیل‌دهنده پوشاک مردان در ابیانه می‌باشد.

www.shahinparvaz.com