آثار ملی و تاریخی شیراز

باغ جهان نما

یکی از قدیمی ترین باغ های شهر شیراز است که در استان فارس ،که در نزدیکی ارامگاه حافظ واقع شده است.

نام دیگر ای باغ زینت الدنیا استدراین باغ ،انواع درختان سرو و کاج کهنسال، مرکبات و درختان میوه دیده می‌شوند.باغ جهان نماقبل از حمله تیمور گرکانی به ایران مانند سه باغ ارم، دلگشا و تخت قراچه جزوه زیباترین باغ های شیراز بوده است .

در وسط این باغ عمارتی هشت ضلعی بنا شده که دارای چهار شاهنشین میباشد.نمای این بنا اجری با پنجره های چوبی و داخل آن یک حوضی از جنس سنگ مرمر قراردارد.

سرای مشیر یا سرای گلشن

این اثار متعلق به دوران قاجاریه بوده و در استان فارس ،در شهر شیراز ساخته شده است .

ساختمانی دوطبقه با نمای کاشی کاری شده و بامی از چندین سنگ بنا شده است که سردر ورودی ان کتیبه ای قرار دارد که نام سرای گلشن کاشی کاری شده است .و زیر این کتیبه برروی دو سنگ مرمر ، اهداف تاسیس این مکان نوشته شده است .هر طبقه حجره هایی با در های چوبی که رو بروی این حجره ها ایوانی وجود دارد .طبقه دوم هشت ضلعی است در وسط حیاط حوض بزرگی قرار گرفته که دارای سه فواره میباشد دور تادور حیاط ل و درختان نارنج وجوداردو معماری این بنا، برگرفته از معماری كاروانسراهای صفوی میباشد

خانه فروغ الملک

این عمارت در مساحتی 1020 متر مربع در استان فارس و درجوار بی بی دختران بنا شده است

نمای این ساختمان ديوارهاییاز آجر وگچ و با کاشی کاری تزئین شده است آثار هنرى موزه مربوط به خانواده هاو هنرمندان معروف شیراز بوده هچنین اثاری از هنر خوشنویسی و نقاشی هم دراین عمارت به نمایش گذاشته شده است

تخت جمشید یا پارسه

یکی از شهرهای استان فارس شهر باستانی تخت جمشید یا پارسه که در57کیلومتری شیراز قرار دارد.، در این شهر کاخی بنام کاخ تخت جمشید باستون هایی بزرگ ودارای هزار ستون و چهل منار میباشد یکی از برترین ویژگی تخت جمشید سیستم آب و فاضلاب به طول بیش از 2 کیلو متر در تختگاه میباشد .برروی دیوارها و لوحه ها یکسری سنگ نبشته ها و فلز نوشته هایی وجو دارد که نشانگر دوره هخامنشی و فرهنگ ان دوره میباشد در دوران قدیم این شهر تاریخی به عنوان پایتخت ایران محسوب میشد .

ارامگاه خواجوی کرمانی

ارمگاه خواجوی کرمانی در شمال شیراز که یکی از شهرستان های استان فارس میباشد ،بر دامنه کوه صبوی قرار دارد در کنار مقبره خواجو آب چشمه کناباد میگذرد در آن زمان در کنار قبر شاعران و عرفا با دو ستون سنگی کوتاه در بالا و پایین مقبره بنا می کردند.در بالای مقبره سه غار وجود دارد که یکی از این غارها محل عبادت خواجوی کرمانی بوده است .همچنین مجسمه سنگ تراشیده شده ای از خواجو کرمانی در این مکان گذاشته شده است .

ارگ کریم خان یا زندان کریم خان

کریم خان زند حاکم شیراز یکی از شهرستان های استان فارس بوده است.

این بنا به دستور کریم خان و برای برقراری امنیت از معماران و سنگ تراشان ماهر و مصالح کشورهای مختلف استفاده کرده است

دیوار های بیرونی این کاخ با ارتفاع حدود 15متر بنا شده است و درای سه ایوان میباشد. تیرکش هایی نیز در این دیوار وجوداردکه محلی برای قرار دادن تفنگ و اسلحه بوده است. .بعد از کریمخان این مکان در دوره قاجاریه محل استقرار حاکمان قرار گرفت

بازار وکیل

یکی از زیباترین بازارهای شهر شیراز که در استان فارس قراردارد بازار وکیل که به دستور کریم خان زند ساخته شده است .این بازار ۷۴ دهانه که ارتفاع انها بیش از ۱۱ متر میباشدو درشمال شرقی این بازار چند کاروانسرای بنا شده که امروزه بازار ترمه فروش ها و بزازان میباشد.دو طبقه کاشی کاری شده از دوره قاجار در سرای مشیر یا سرای گلشن بچشم میخورد .

دراین بازار 11 جفت مغازه که همگی از چوب و باشیشه های رنگی تزئین شده اند بنا شده است .همچنین حوضه بزرگی از جنس مرمر در این بازار دیده میشود .

باغ ارم شیراز

یکی از زیباترین باغ های ایران در استان فارس ، در شهر تاریخی شیرازبانام باغ ارم شیراز میباشد، که در تاریخ اینگونه روایت شده پسر فرمانروای عربستان این باغ و عمارت بخاطر رقابت با بهشت فرمان ساخت آن را داده است . نمای این عمارت از طلا ،یاقوت و زبرجد ساخته شده است بعضی ها معتقند معنای لفظی ارم یا آرم با آرامیان مرتبط و شهر دمشق همان شهر ارم است .بعد از اینکه این عمارت و باغ در خاک فرو رفت ،باغ خها و گلستان های زیادی را ارم نامیدند از جمله باغ ارم شیراز را که در دوره

باغ ارم شیراز دوره سلجوقیان وه بدستور اتابک قراچه ساخته شده است که دارای سه طبقه میباشد ، طبقه زیرین این عمارت

مکانی برای استراحت در فصل تابستان است

گلستانی از گلهای رز و بلندرین درخت سروناز که بلندی ان ۳۵ متر میباشد در این باغ بچشم میخورد.

باغ دلگشا

این باغ در نزدیکی آرامگاه سعدی در استان فارس و در شهر شیراز واقع شده است.این باغ تاریخی 5/7 هکتار مساحت داردو در دوره صفویه یکی از باغ های مهم بحساب می امد در این باغ عمارتی بنا شده که به صورت يك تالار با چهار شاه نشين به سبك معماري كاخ هاي ساساني میباشد. حوض سنگي بزرگي روبروی این عمارت وجود دارد همچنین درخت های نارنج و پرتقال هم بچشم میخورد .

باغ عفیف آباد

باغ عفیف اباد در استان فارس و در غرب شهر شیراز واقع شده است ، مساحت این باغ حدود 127000 مترمربع می‌باشد در ورودی این باغ چوبی و نقش دو شیر است سردر باغ دارای چهار ستون بنا شده است . در این باغ کاخی از دوران زندیه و قاجار وجودارد که در دو طبقه بنا شده است ابنمایی در طبقه زیرین وجوددارد که امروزه به موزه نظامی تبدیل شده .در این موزه سلاح فتحعلی شاه قاجار ، ناصرالدین شاه، مظفرالدین شاه، رضا شاه و محمدرضا شاه پهلوی، سَرپُرهای همرزمان میرزا کوچک خان جنگلی و مسلسل رئیس علی دلواری نگهداری میشود .

ازدیگر بخش های این باغ

قهوه خانه سنتی که دارای 6 حجره است ،

موزه عبرت شامل اتاق‌های همایش، رخت‌کن، نشیمن، مطالعه، سالن پذیرایی و قمارخانه میباشد

حمام باغ : در دیوارهای خزینه حمام نقش‌های برجسته‌ای به چشم می‌خورد که عبارتند از تصویر فرهاد در کوه بیستون، دیدار مردم با خسرو پرویز ساسانی، صحنه ورودی حضرت یوسف به جمع زنان مصری و …

وجه تسمیه :

این باغ پس از دوران صفویه ویران شد و به خواهرزاده قوام المک به ارث رسید و دوباره ان را از نوع ساخت .به همین دلیل نام عفیف اباد را به ان تعلق دادند.

باغ نارجستان

این باغ در استان فارس و در شهر شیراز، با مساحتی3500 متر مربع واقع شده است . در این باغ بدلیل انبوه درختان نارنج به باغ نارجستان معروف شده است.سر در ورودی این باغ با کتیبه ای از جنس مرمر،با ایات قران بچشم میخورد و نمای این ورودی اجری است و توسط دو راهرو به باغ میرسیم .در وسط این باغ عمارتی به مساحت 940متر مربع قراردارد. بالای این عمارت 3هلال یا نقش اسلیمی کشیده شده است که در وسط ان دو شیر صحنه ای را نگه داشته ان که روی ان ایه ای از قران نونشته شده است و بالا سر انها دو فرشته قرارداند ، در طرف دیگر شکار اهویی توسط پلنگ به نمایش کشیده شده است .

بنای تاریخی پاسارگاد

یکی از جاذبه های استان فارس درشمال شهر شیراز، بنای تاریخی پاسارگاد با قدمتی 2500 ساله میباشدکه در شمال شیراز و در دشت پاسارگاد و در مساحتی 7127هکتار قرارگرفته است .این مکان بعنوان اولین پایتخت در د.ران هخامنشیان بوده وارامگاه کوروش کبیرکه یکی از مهم ترین پادشاهان دوران هخامنشی بوده در این مکان قرادارد نام دیگر این مکان مادر سلیمان میباشد .

از جمله جاذبه های این مکان تاریخی : :آرامگاه کوروش بزرگ ، باغ پادشاهی پاسارگاد که در ان جشن های 2500ساله برگزار میشد ، مسجد پاسارگاد ، پل ، کاخ اختصاصی ، آب نماهای باغ شاهی ، ساختارهای دفاعی تل تخت،محوطه مقدس ، کاخ بارعام ، دوکوشک ، آرامگاه کمبوجیه ، کاروانسرای مظفری ، تنگه بلاغی میباشد. نمای معماری این مجموعه به سبک یونانی است.

بنای آرامگاه کوروش بزرگ دارای دو بخش معروف است :

اولین بخش دارای سکویی 6 پله ای است که بشکل مربع مستطیلی به طول 165متر مربع میباشد. د

بخش دوم ، دارای چهار دیوار به ضخامت 1/5 میباشد و یک سقف شیبدار است . در این مکان یک انبار ارامگاه قراردارد و مسجدی بنام مسجد اتابک بنا شده است، در شیب سقف آرامگاه ،دو سوراخ عظیم وجود دارد که برای کاستن وزن سقف ایجاد شده اما برخی این گونه تصور میکنند که اینسوراخ هادر واقع محل نگهداری جسم کوروش کبیر و همسرش بوده است .

تخت جمشید:

تخت جمشید یکی از اثار تاریخی باشکوه ایران و جهان میباشد که 120سال طول کشید تا این بنا ساخته شود و در حمله اسکندر مقدونی به ایران این مکان به اتش کشیده شد .تخت جمشید با مساحتی نزدیک به صو بیست و پنج هزار متر مربع در استان فارس و در شما شرقی شهر شیراز قرار گرفته است که در ایران قدیم به ان شهر پارسه یا چهل منار گفته میشود و در زبان یونان این مکان به پرسپولیش مشهور است .هدف از ساختن تخت جمشید در زمان پادشاهی داریوش اول پادشاه ایران ، نشاندهنده عظمت و بزرگی دوران شاهنشاهی هخمنشیان را بیان میکند .بخش های مختلف تخت جمشید عبارت اند از :

-دروازه ملل یا دورازه خشیارشا

ورودی سکوه دو پلکان روبروی هم قرار گرفته اند که 111 پله دارد و مانند دو دستی که مشتاقان خود را درسینه خود نگه میدارد در بالای این پله ها دروازه ی ملل یا دروازه خشایار شاه بناشده مه روی ان مردانی بالدار و گاو سنکی که چهره انسان دارد ساخته شده است

کاخ آپادانا

کاخ آپادانا مربع شکل و دارای دو مجموعه پلکان است. وبرروی پلکان های شمال نقش‌هایی از فرماندهان عالی‌رتبه نظامی مادی و پارسی در حالی که گل‌های نیلوفر آبی را در دست دارند، کشیده شده است . این کاخ از ۷۲ ستون تشکیل شده که امروزه تنها ۱۴ ستون از ان باقی مانده است

کاخ تچر

کاخ تچر یا تچرا به معنای خانه زمستانی می‌باشد که در جنوبی ترین قسمت تخت جمشید بنا شده استدر این کاخ موزه خط قرار گفته که از زمان پارسی باستان گرفته شده است .

کاخ هدیش

کاخ هدیش که کاخ خصوصی خشایارشا بوده‌است در مرتفع‌ترین قسمت صفه تخت جمشید قرار دارد.هدیش به معنای جای بلند می‌باشد و چون خشایار شاه نام زن دوم او هدیش بوده‌است نام کاخ خود را هدیش میگذارد این کاخ در جنوبی ترین قسمت صفه قرار دارد .

کاخ ملکه

کاخ ملکه توسط خشایارشا ساخته شده‌است و به نسبت سایر بناها در ارتفاع پایین‌تری قرار گرفته‌است

ساختمان خزانه شاهنشاهی

این ساختمان که شامل چندین تالار، اطاق و حیاط تشکیل شده‌است با دیوار عظیمی از بقیه تخت جمشید جدا می‌شود.

کاخ صدستون

وسعت این کاخ در حدود ۴۶۰۰۰ مترمربع است و سقف آن به‌وسیله صد ستون که هر کدام ۱۴ متر ارتفاع داشته‌اند، بالا نگه داشته می‌شده‌است.

کاخ‌ شورا

به این مکان کاخ شورا یا تالار مرکزی می‌گویند. احتمالاً شاه در اینجا با بزرگان به بحث و مشورت می‌پرداخته‌است. با توجه به نقوش حجاری شده از یکی از دروازه‌ها شاه وارد میشده و از دو دروازه دیگر خارج می‌شده‌است.به این دلیل به این جا کاخ شورا می‌گویند که در اینجا دوسر ستون انسان وجود داشته که جاهای دیگری نیست و سر انسان سمبل تفکر است.

بنای حافظیه

این ارامگاه متعلق به مشهور ترین شعرای شهر شیراز، شمس الدین محمد حافظ ملقب به خواجه حافظ شیرازی میباشد .

مساحت این بنا 2200 مترمربع بوده و یک ایوان 20 ستونی به 2 قسمت تقسیم شده است وا دارای چهار ستون میباشد. ارامگاه حافظ شیرازی یک متر بلندتر ازسطح زمین که توسط 5 ردیف پله در دسترس است، قرار دارد. در جنوب این ارامگاه، باغ و نارنجستان زیبایی با 2 حوض مستطیل مشاهده میشود.این اثر تاریخی مربوط به دوران زندیه میباشد درزمان پهلوی این بنا بازسازی شد توسط یک معمار معروف فرانسه و به ان 16 ستون دیگر افزوده گردید.

حمام وکیل

این بنا در بازار وکیل شهر شیراز بنا شده است که مربوط به دوره کریم خان زند میباشد یکی از جاذبه های این حمام قسمتی مربوط به شاه نشینی دارد که مخصوص شاه بوده است این حمام از بزرگترین حمام های ان دوره بحساب می اید با یک معماری پیشرفته بوده است .یکی از جالبترین معماری این حمام، ورودی حمام کوچک است که شیبی ملایم دارد وبه هشتی ورودی که پایین تر از سطح زمین قرار دارد می‌رسد. ورودی به رختکن، زاویه دار ساخته شده که از ورود سرما به داخل و خروج گرما به خارج از حمام جلوگیری میشده .این حمام گنبد هایی دارد که بر روی انها نقوشی کشیده شده است که نشان دهنده مذهب و سنت و ایین مردم ان زمان میباشد .

خانه تاریخی منطقی نژاد

این بنا مربوط به دوره قاجار میباشد در منطقه قدیم عیان نشین شیراز قرار گرفته است که امروزه محل موزه هنر های اسلامی است

خانه زینت الملک

این بنا در استان فارس و در شهر شیراز که مربوط به دوره قاجار میباشد.این عمارت بدلیل سکونت خانم زینت‌الملک قوامی، دختر قوام‌الملک چهارم به این نام معروف شده است. این بنا اتاق هایی با سقف چوبی دارد که با نقاشی جانوران، پرندگان و گل و بوته آراسته شده زیر زمین این ساختمان اثار هنرمندان ایران و شیراز به نمایش گذاشته شده است .

دروازه قران شیراز

از اثار تاریخی و دیدنی شهر شیراز دروازه قران میباشد که در زمان عضدالدوله دیلمی بنا شده است .این دروازه یکی از شش دروازه های باقی مانده در شیراز است

در بالای طاق بزرگ این دروازه اطاقی قراردارد که دو قرآن کتابت شده .مردم شیراز قدیم، اول هر ماه قمری با عبور از زیر قرآن که آن را به حضرت علی علیه‌السلام منتسب می‌دانستند خود را در برابر خطرها و بلاها بیمه می‌کردند.امروزه این دو قران را در موزه پارس شیراز نگه داری می کنند .

دروازه ورودی شیراز، تنگه الله اکبر است. از فراز این تنگه چشم انداز جلگه شیراز چنان بیننده را غافلگیر و محصور می کند که در برابر این همه زیبایی و بازی دل انگیز طبیعت بی اختیار و در مقام شگفتی الله اکبر بر زبان جاری می کند. نام این تنگه به همین خاطر به تنگه الله اکبر معروف شده است. تنگه الله اکبر به دروازه الله اکبر ختم می شود و شیراز با آن آغاز می گردد.دروازه قرآن در فاصله نه چندان دوری از بناهای تاریخی آرامگاه خواجوی کرمانی، باغ جهان نما، آرامگاه حافظ شیرازی واقع شده است . در ضمن علاقه مندان به آثار تاریخی می توانند با توجه به عکس هایی که از دروازه قرآن در این مطلب گرد آوری شده نگاه اجمالی به این بنای باشکوه و عظیم داشته باشند.

سعدیه

سعدی یکی از شاعران ایران که در استان فارس و در شهر شیراز متولد شده و ارامگاه ان نیز درهمین شهر واقع شده است

ارامگاه سعدی معروف به سعدیه محل زندگی و دفن وی میباشد .معماری این ارامگاه به سبک سنتی ایران میباشد و دارای 8ستون به رنگ قهوه ایست و به شکل مکعب میباشد دیوارهای ان از سنگ مرمرو گنبدی به رنگ لاجوردی است .زیربنای اصلی آرامگاه حدود ۲۵۷ متر مربع می‌باشد. ساختمان اصلی آرامگاه شامل دو ایوان عمود برهم سنگ‌های پایه‌های بنا، سیاه رنگ است و ستون‌ها و جلوی ایوان از سنگ گرانتیت قرمز ساخته شده‌است. نمای خارجی آرامگاه از سنگ تراورتن و نمای داخلی آن از سنگ مرمر است.سنگ قبر در وسط عمارتی هشت ضلعی قرارگرفته است . دو اثر بجای مانده از سعدی کتاب بوستان و گلستان است که این کتبهتا به اتابک و پسرش سهدبن ابوبکر تعلق دارد و لقب سعدی از سعدبن ابوبکر گرفته شده است

ارامگاه شاهچراغ

این ارامگاه متعلق به فرزند امام موسی کاظم و برادر امام رضا (ع) معروف به شاه چراغ در استان فارس ودر شهر شیراز واقع شده است و بزرگترین زیارتگاه شیراز میباشد .

درون حرم را با به کار بردن آینه های ریز رنگین، به سبکی هنرمندانه، آینه کاری کرده و انواع خط‌های زیبای فارسی و عربی، تزیین کننده نمای اطراف آینه‌ها و کاشی‌ها است.این زیارتگاه دارای دو در ورودی است که در وسط حیاط ان حوض بزرگی ساخته شده است بنای این حرم دارای ایوانی است که دارای چهار شاه نشین است و در پشت حرم مسجدی قراردارد.

گدشگاه اتشکده

این گردشگاه در استان فارس و در منطقه خرمن کوه شیراز واقع شده است .در این گردشگاه چشمه و تالابی وجو دارد که در ان ماهی پرورش میدهند .اتشکده مربوط به دوره ساسانی است که در 20کیلومتری فسا در دل اثار تاریخی ساسانیان واقع شده است

در کنار این اتشکده شهر ساسانی وجو دارد که دروازه ورودی این بنا از سنگ سلمان میباشد نام دیگر این اتشکده قربانگاه بوده علت نام گزاری ان به خاطر برکه ای کوچک وجود داشته که در لهجه محلی به ان قمپ میگفتند .سنگی دراین اتشکده بنا شده که نشانگر دوره ساسانی و ایین های مذهبی زرتشتیان میباشد .

مسجد جامع عتیق

قدیمی ترین مسجد شیراز ، مسجد جامع عتیق یا مسجد جمعه یا مسجد اینه است .این بنا دارای دو ایوان و چندین شبستان و حجره و شش در ورودی است، درب ضلع شمالی آن به دوازده امام معروف است روی چهار کتیبه نام دوازده امام نوشته شده است در وسط حیاط این مسجد یک عمارت بنام دارالمصحف ،بیت المصحف،خدایخانه و یا خداخانه بنا شده است .همچنین قران هایی به خط امیرالمومنین ،امام حسن ، امام صادق (ع) و نیز قرانی با خط عثمان خلیفه سوم که چند قطره خون وی بر ان چکیده شده است در این مسجد نگهداری میشود .برخی براین باورند که این مکان قبر عثمان یا دفتر عثمان بوده است.

عمارت خدایخانه یا خداخانه به طول دوازده متر و عرض ده متر میباشد که نمای ان گچ و سنگ است و دارای چهار ستون میباشد

معماری این عمارت به شکل کعبه میباشد .

مسجد نصیرالملک

مسجد نصیرالملک که یکی از مسجد های معروف شیرازاست و در نزدیکی مسجد شاه چراغ بنا شده است .

این بنا مربوط به دوره قاجاریه بوده و نمای ان کاشیکاری شده است ، دارای دو شبستان ، دو گلدسته ودر وسط حیات حوض بزرگی قرار دارد.

مسجد وکیل

این مسجد دراستان فارس و درغرب بازار شهر شیراز قراردارد .نام دیگر این مسجد ،مسجد سلطانی وکیل میباشد این مسجد مربوط به دوره کریم خان زند بوده است .

این بنا از لحاظ معماری اهمیت خاصی داردو دارای دو ایوان ، چهل و هشت ستون سنگی و دو شبستان میباشد که این شبستان پنج هزار متر مربع است طاق بلند مروارید در سمت شمال مسجد قرار گرفته است .

نقش رستم

نقش رستم یکی از بینظیرترین آثار تاریخی ایران، که در استان فارس و در شهر شیراز قرار گرفته است .در دل کوه آرامگاه چهار پادشاه دوره هخامنشی به شکل صلیبی قرار گرفته است . سه دوره باستانی برروی نقش رستم وجود دارد.

کعبه زرتشتیان که به شکل مکعب مستطیل با معماری خاص روبروی نقش رستم بنا شده است .همچنین کتیبه هایی به زبان پارسی ، پهلوی پارتی و یونانی قرارداردکه بیانگر وقایع تاریخی میباشد.

باغ هفت تنان

باغ هفت تنان در شیراز و در استان فارس واقع شده است .این باغ را بخاطر وجود هفت قبر عارفان زمان پیش از زندیه ، باغ هفت تنان نامیده شده است .مردم گاهی برای استجابت دعا و برای طلب باران به این مکان می ایند در این باغ عمارتی وجود دارد که دارای دو ستون بزرگ و همچنین یکی از شاهکارهای نقاشی دوران زندیه را میتوان مشاهده نمود .

در باغ هفت تنان موزه ی سنگهای تاریخی که از سده سوم تا یازدم با خطو ط مختلف نوشته اند را نیز مشاهده کرد .